Bác sĩ Huỳnh Thị Thu Thủy hiện là Phó giám đốc Bệnh viện Từ Dũ TP HCM; Bác sĩ Lê Hùng - nguyên Phó Viện trưởng Y dược học Dân tộc TP HCM, nhận được gần 500 câu hỏi độc giả VnExpress.net gửi tư vấn về chăm sóc sức khỏe phái đẹp tuổi sau 40.

- Xin chào bác sĩ Lê Hùng, con năm nay 30 tuổi, chưa lập gia đình (chưa quan hệ tình dục). Con muốn hỏi bác sĩ những người độc thân có cần khám phụ khoa định kỳ không? Chu kỳ kinh nguyệt của con 30-32 ngày là đã đều chưa? Con xin cảm ơn bác sĩ rất nhiều. (Phương Uyên, 30 tuổi)

- Bác sĩ Lê Hùng - nguyên Phó viện trưởng Y dược học Dân tộc TP HCM: Chào Phương Uyên! Chuyện khám bệnh định kỳ không phân biệt đã hay chưa lập gia đình. Uyên năm nay 30 tuổi, cho nên chuyện khám bệnh định kỳ cũng cần đặt ra bởi vì nếu phát hiện một số bệnh tìm ẩn như những bệnh lý phụ khoa (viêm nhiễm ở âm đạo, cổ tử cung... hoặc u xơ, polyp tử cung...) sớm ở người phụ nữ có thể giúp cho việc phòng bệnh cũng như điều trị hiệu quả hơn rất nhiều và tránh được những biến chứng có thể xảy ra.

Vấn đề chu kỳ kinh nguyệt tùy theo từng cá nhân, có thể dao động 26-32 ngày. Cho nên chu kỳ kinh nguyệt của Uyên nếu xuất hiện đều đặn với thời gian trên và không có triệu chứng gì đặc biệt xảy ra thì vẫn nằm trong tình trạng sinh lý nữ bình thường.

- Xin hỏi năm nay tôi 55 tuổi, mãn kinh được 6 năm, lúc mới mãn kinh có những triệu chứng khủng hoảng sức khỏe vô cùng. Tôi có khám ở bệnh viện Từ Dũ kiểm tra nhũ ảnh, phần phụ sau đó cho uống livial hơn một cả năm. Nó như thuốc tiên cơ thể tôi khỏe ra yêu đời. Tôi ngưng sử dụng 5 năm nay tôi lại bị rụng tóc thấy da đầu hết (dường như cơ thể thiếu cái gì đó chứ không do dầu gội), da bị sạm, hay quên mất ngủ... Tôi phải làm sao? Xin cảm ơn bác sĩ. (Nguyễn Thanh Hà, 55 tuổi)

- Tiến sĩ, Bác sĩ Huỳnh Thị Thu Thủy: Năm nay chị 55 tuổi và đã mãn kinh 6 năm, với những dấu hiệu như chị kể cho thấy chị có rối loạn mãn kinh. Khi mãn kinh có nhiều rối loạn như vậy thì cần phải điều trị để nâng cao chất lượng cuộc sống. Chị đã ngưng sử dụng Livial 5 năm, hiện nay chị có thể sử dụng một số loại nội tiết tố thay thế nhưng chị phải đi kiểm tra sức khỏe để có chế độ sử dụng thích hợp.

Tuy nhiên chị có thể sử dụng một số loại thảo dược thiên nhiên cũng có những tác dụng như là nội tiết tố nhưng không gây những tác dụng phụ của nội tiết tố thay thế. Điển hình như Lepidium Meyenii, một thảo dược quý sinh trưởng ở độ cao 4000 m ở dãy Aldes, được người Inca cổ đại sử dụng từ 2.000 năm nay. Thảo dược này đã được thử nhiệm lâm sàng tại Việt Nam và được cấp phép lưu hành.

- Bác sĩ cho hỏi tôi đã 42 tuổi, sau mỗi lần quan hệ với ông xã thấy đau rát âm đạo và ít có dịch nhờn tiết ra. Có biện pháp nào giúp ông xã lâu xuất tinh không, ông xã chỉ được 5 phút là xuất tinh. Cám ơn bác sĩ. (Nguyễn Thu Hà, 42 tuổi)

- BS Hùng: Chào Thu Hà! Khi người phụ nữ bước qua tuổi 40, chức năng của não bộ, tuyến yên và buồng trứng đã suy giảm nhiều, đặc biệt là buồng trứng. Chính vì vậy, sự tiết nội tiết tố sinh dục nữ quan trọng nhất là estrogen đã bị suy giảm. Khi nội tiết tố estrogen bị suy giảm sẽ gây ra hiện tượng giảm tiết chất dịch nhầy ở âm đạo cũng như niêm mạc âm đạo bị teo mỏng... Chính điều này đã làm cho bạn trở nên đau đớn khi quan hệ với chồng. Để giải quyết vấn đề này, bạn có thể sử dụng các chất bôi trơn đặc biệt cho âm đạo và sử dụng các loại dược thảo. Nếu chúng ta làm tốt điều này, thì có thể phục hồi lại vấn đề quan hệ vợ chồng với những sự khoái cảm và điểm nhấn thăng hoa như xưa.

Vấn đề của chồng bạn, theo một số thống kê, thời gian giao hợp của người đàn ông kéo dài trung bình khoảng 10 phút trước khi xuất tinh. Chồng bạn có thể bị xuất tinh sớm. Đây là một trục trặc trong quan hệ tình dục của người nam có thể điều trị được bằng thuốc và tập luyện. Nhưng quan trọng nhất là có sự giúp đỡ và đồng hành của bạn trong vấn đề điều trị này. Theo tôi, chồng bạn nên đến khám bệnh với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị thêm.

- Mẹ cháu năm nay 51 tuổi. Mẹ vốn rất dịu dàng và hòa nhã, rất yêu thương hai chị em cháu. Nhưng một năm gần đây thì mẹ bỗng dưng thay đổi tính tình, lúc nào cũng cáu gắt với mọi người, kể cả với ba. Lỗi nhỏ xíu mà cháu cũng bị mẹ la rầy… Ba cháu bảo là vì mẹ sắp già rồi, sắp mãn kinh rồi, phải không thưa bác sĩ? Cháu nên làm gì để mẹ bớt nóng như thế? (Nguyễn Duệ Kha)

- BS Hùng: Kha thân mến! Mẹ cháu năm nay 51 tuổi là đã thuộc độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, và trong độ tuổi này, nội tiết tố estrogen bị giảm sút trong cơ thể. Cho nên gây ra những sự thay đổi về tính tình rất đặc trưng như thường hay cáu gắt, giận dữ, vui buồn vô cớ và đôi lúc rơi vào trạng thái trầm cảm nữa. Vì vậy cháu nói với ba và cả gia đình phải thông cảm và thương yêu mẹ hơn nữa để giúp cho mẹ qua khỏi giai đoạn khó khăn này. Theo tôi, cháu cũng nên khuyên mẹ đến khám bệnh với bác sĩ chuyên khoa để điều trị những triệu chứng bệnh lý này.

Hiện nay, an toàn nhất là sử dụng dược thảo để giúp cho cơ thể phục hồi lại lượng estrogen đã mất.

- Tôi lỡ kế hoạch phải đi hút thai 7 tuần tuổi, các tháng sau đó chu kỳ kinh nguyệt vẫn đều (28-29 ngày) nhưng 3 ngày chính nhiều, các ngày sau cứ rong một ít huyết màu nâu và nhạt dần đến tầm ngày thứ 13-14 của chu kỳ thì hết. Tháng vừa qua, tôi đi khám, bác sĩ có kê cho tôi 3 loại thuốc kháng sinh vừa uống và đặt vì nghi có thể viêm nội mạc tử cung. Tôi đã thực hiện đầy đủ mà vẫn thấy rong huyết một chút kéo dài, đến nay là hơn 1 tuần chưa hết. Xin bác sĩ tư vấn cho tôi. (Ngo Thi Hong, 40 tuổi)

- BS Thủy: Với những triệu chứng vừa kể có thể chị bị viêm nội mạc tử cung kèm theo rối loạn nội tiết tố. Chị đã uống kháng sinh nhưng vẫn bị rong kinh kéo dài đến giữa chu kỳ kinh là do nội mạc tử cung không được tái tạo độ dày đầy đủ. Vì vậy bên cạnh điều trị kháng sinh, nên có bổ sung thêm nội tiết tố trong một thời gian ngắn 2-3 vòng kinh. Tốt nhất chị nên trở lại bệnh viện để bác sĩ có điều chỉnh sự điều trị cho thích hợp.

- Tôi 42 tuổi, đang rất băn khoăn về việc ăn uống thế nào để đảm bảo cơ thể có đủ chất và bổ sung những chất cần thiết cho cơ thể mình. Chẳng hạn như bổ sung thêm can xi hay chất sắt. Nếu chúng tôi ăn uống đủ chất và tập thể dục đều đặn thì có cần phải bổ sung thêm sữa can xi và các thực phẩm chức năng khác hay không, vì tôi biết là không phải loại thực phẩm chức năng nào cũng có hiệu quả như được quảng cáo? (Thu Huong, 42 tuổi)

- BS Hùng: Chào Thu Hương! Đây là một câu hỏi hay. Bạn đã 42 tuổi, có nghĩa lượng estrogen trong cơ thể đã bị suy giảm đủ để xuất hiện những triệu chứng của tiền mãn kinh. Giai đoạn này cơ thể cần cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để duy trì sức khỏe chung và sức khỏe tình dục. Bạn nên ăn nhiều rau, củ, quả, cá. Hạn chế ăn thịt, không nên sử dụng các thức uống có cồn như bia, rượu, ngay cả rượu vang cũng cần phải hạn chế. Cà phê và trà cũng không nên uống nhiều. Bạn nên sử dụng các loại canxi, magne, kẽm, các loại vitamin nhóm B, vitamin C, E và các chất chống ôxy hóa. Bên cạnh đó, bạn phải tập luyện thể dục thể thao đều đặn, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tránh bớt stress, chuyện bổ sung các loại thực phẩm chức năng cũng phải nên chọn cho phù hợp. Ở độ tuổi này, những loại thực phẩm chức năng có thể giúp cho cơ thể phục hồi lại lượng estrogen đã suy giảm đều có công dụng rất tốt.

- Thưa bác sĩ! Năm nay em 39 tuổi, thời gian gần đây kinh nguyệt của em không được đều như trước kia. Nhiều lần vòng kinh lên tới 3 tháng hoặc 2,5 tháng một lần. Da mặt thì khô hơn rất nhiều. Đặc biệt là nám nổi thành từng vầng hai bên gò mà, hay bị đau dầu và mất ngủ. Vậy hiện tượng của em là triệu chứng gì và cách điều trị căn bệnh đó. Rất mong được sự giúp đỡ của bác sĩ. Trân trọng cảm ơn! (Thu Thao, 39 tuổi)

- BS Thủy: Với triệu chứng mà em đang có thì có thể do sự thiếu hụt chất nội tiết tố do suy buồng trứng sớm kèm theo rối loạn tiền kinh nguyệt. Suy buồng trứng sớm sẽ làm cho kinh em thưa dần, vòng kinh 2-3 tháng một lần và có thể lâu hơn nữa. Đau đầu mất ngủ trước khi có kinh cũng là do hiện tượng giảm nội tiết tố. Em nên đến bệnh viện thực hiện các xét nghiệm để chẩn đoán suy buồng trứng sớm và điều trị phù hợp.

- Tôi năm nay 44 tuổi, tôi thường bị mất ngủ, đau nhức phần xương bắp tay. Có phải tôi bị thoái hóa xương sớm không bác sĩ? (Lethihoa, 44 tuổi, Xom 14 tho son trieu son thanh hoa)

- BS Hùng: Chào bạn! Ở độ tuổi 44, người phụ nữ có thể đã rơi vào hội chứng tiền mãn kinh, cho nên ở giai đoạn này rất dễ bị loãng xương, đồng thời mất ngủ, đau nhức các khớp là những triệu chứng rất phổ biến. bạn cần phải đi khám bệnh và đo độ loãng xương để biết xương mình có bị loãng hay chưa và mức độ loãng xương như thế nào để kịp thời điều trị. Bạn cần nhớ rằng, phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh thì hiện tượng loãng xương có thể xảy ra nặng nề nếu không điều trị kịp thời, có thể gây gãy xương tự nhiên. Đồng thời, điều trị những triệu chứng khác của giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh thì sức khỏe của bạn sẽ phục hồi trở lại.

- Tôi bắt đầu bước qua tuổi 40. Tôi cảm thấy sức khỏe của mình bắt đầu giảm sút, người mệt mỏi, da sạm, bắt đầu xuất hiện vết nám trên gò má. Có người mách rằng, ở tuổi này nên uống thực phẩm chức năng làm tăng nội tiết tố nhưng tôi chưa dám dùng. Nhờ bác sĩ cho biết tôi có nên sử dụng không và sử dụng loại nào thì có hiệu quả tốt nhất. Xin cảm ơn ban tư vấn. (Vu Thi Hien, 41 tuổi)

- BS Thủy: Bắt đầu bước qua tuổi 40, phụ nữ đã có thể có những trục trặc của trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng ảnh hưởng đến sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý.

Những ảnh hưởng đến sức khỏe như rối loạn vận mạch như bốc hỏa, vã mồ hôi...; loãng xương gây đau nhức xương khớp, bệnh mạch vành tim, bệnh lú lẫn, hay quên, giảm sút trí nhớ, tính tình cáu gắt, hay nóng giận, buồn vui vô cớ...

Những ảnh hưởng đến sắc đẹp là nổi bật nhất biểu hiện ở sắc vóc thay đổi, rối loạn chuyển hóa mỡ gây mỡ tích tụ ở các vùng bụng, đùi, eo..., da kém đàn hồi gây nhăn nheo xuất hiện nhiều vết chân chim, da không còn tươi sáng và xuất hiện nhiều vết đồi mồi, lão hóa da....

Những ảnh hưởng sinh lý như: khô, teo âm đạo gây đau rát khi quan hệ, giảm ham muốn tình dục, khó đạt được khoái cảm, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình.

Ngoài lối sống năng động tích cực, chế độ dinh dưỡng phù hợp em có thể sử dụng thảo dược thiên nhiên có thành phần là các steroids và các dưỡng chất để củng cố hoạt động của trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng.

- Tôi bắt đầu tuổi 50. Năm vừa qua tôi có mổ hai buồng trứng và tử cung do bị u nang phát triển to quá. Sau khi mổ tôi cảm thấy bị rối loạn, xương khớp cứng và bị đau, nhất là khớp ngón tay và khớp đầu gối, bả vai, da khô khan, nói chung có dấu hiệu xuống cả về sức khỏe và nhan sắc. Xin hỏi bác sĩ làm thế nào để duy trí được sức khỏe dẻo dai và chậm bị lão hóa về da cũng như xương khớp. Cảm ơn bác sĩ. (Du Hanh, 50 tuổi, Nguyen Van Nghi Quan Go Vap)

- BS Hùng: Bạn thân mến! Người nữ ở độ tuổi 50 là đã rơi vào giai đoạn suy giảm tâm sinh lý nữ hay còn gọi là giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Trường hợp của bạn đã mổ cắt 2 buồng trứng và tử cung thì hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh sẽ nặng nề hơn người không bị phẫu thuật do lượng estrogen bị suy giảm rất nhiều, vì 2 buồng trứng không còn nữa. Những triệu chứng suy nhược cơ thể, nhan sắc bị suy giảm, cùng với những triệu chứng đau nhức... là rất phổ biến xảy ra cho người nữ trong giai đoạn này. Rất tiếc bạn không cho tôi biết trong đời sống tình dục có trục trặc gì không.

Để phục hồi lại sức khỏe chung cũng giống như điều trị những triệu chứng bệnh lý bạn đã nêu thì phải bồi phụ lại lượng estrogen đã suy giảm trong cơ thể.

- Bác sĩ Thủy cho mình hỏi, là phụ nữ độc thân không có chồng và mình hay tự giải quyết nhu cầu bằng cách "tự xử " một mình, vậy có sao không? Tôi cũng có sử dụng đồ chơi sextoy có sao không? Cám ơn bác sĩ Thủy. (Trần Thị Như Ngọc, 40 tuổi, Cần Thơ)

- BS Thủy: Đây là câu hỏi mà các chị em còn độc thân hoặc không đạt được hạnh phúc trong quan hệ vợ chồng thường thắc mắc. Vấn đề "tự xử" bằng nhiều cách trong đó có sextoy để đạt được khoái cảm là điều tự nhiên, chính đáng cho mọi người. Tuy nhiên không nên lạm dụng "tự xử" quá nhiều lần và phải thật vệ sinh nhẹ nhàng, để không gây trầy xước, sang chấn cơ quan sinh dục ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống tình dục về sau khi lập gia đình.

- Hai bác sĩ vui lòng cho tôi hỏi, năm nay tôi 60. Tôi đã mãn kinh, khoảng 6 tháng trở lại đây tôi thường xuyên có cảm giác ham muốn chuyện vợ chồng nhiều hơn mấy năm trước. Khi quan hệ thì tôi thấy đau rát, tôi và chồng rất hăng hái nhưng vì đau rát nên nhiều khi tôi ngậm ngùi chịu đựng. Tôi còn hay có dấu hiệu nửa đêm thức giấc và rất khó để ngủ lại. Tôi có thể khắc phục bằng phương pháp nào? (Thu Thao, 60 tuổi, TPHCM)

- BS Hùng: Ở độ tuổi 60 mà lại tăng cường ham muốn tình dục là một điều tốt. Bình thường, ở tuổi 60 là giai đoạn mãn kinh thì ham muốn tình dục suy giảm nhiều. Tuy nhiên, có một số trường hợp ham muốn tình dục lại tăng lên và được giới y học gọi là giai đoạn hồi xuân. Cho nên, bà cứ yên tâm mà vui hưởng. Tuy nhiên, điều giới hạn khi quan hệ vợ chồng thì bị đau, đây là hiện tượng âm đạo giảm chất nhầy và niêm mạc bị mỏng, khô. Những triệu chứng này điều có thể điều trị được bằng các chất bôi trơn vùng âm đạo, cũng như một số loại dược thảo giúp cho cơ thể tự phục hồi lại lượng estrogen bị thiếu hụt nhiều trong giai đoạn mãn kinh. Nếu lượng estrogen phục hồi lại đầy đủ thì giấc ngủ có thể trở lại bình thường. Chúc bà thật nhiều sức khỏe và hạnh phúc với chồng của mình.

- Cháu 25 tuổi, nhưng mỗi lần quan hệ là âm đạo rất khô, không tiết ra chất dịch nên đau khi quan hệ. Cháu bị sao vậy và cháu phải làm sao (Mai Trang, 25 tuổi, Trần Nhật Duật, Phú NHuận)

- BS Thủy: Vấn đề khô âm đạo khi quan hệ tình dục ở người trẻ tuổi thường do nguyên nhân tâm lý. Có thể do em chưa chuẩn bị tâm lý đầy đủ, hoặc có những lo lắng, buồn phiền, sợ hãi khi quan hệ với bạn tình. Cũng có thể do thiếu khúc dạo đầu cần thiết. Ngoài ra cũng có thể có trục trặc trong trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng, mà chủ yếu bắt đầu từ vỏ não. Em nên thử giải quyết theo các nguyên nhân trên, và có thể sử dụng thảo dược để điều chỉnh trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng.

- Thưa Bác sĩ, tôi năm nay 42 tuổi, cao 1m59 nặng 49 kg. Gần đây khi ngủ đêm tôi rất hay bị đau lưng (vùng thắt lưng), có những hôm sáng dậy rất khó khăn. Tuy nhiên cảm giác đau này sẽ hết khi dậy đi lại và làm việc bình thường. Cảm giác đau này giống như tôi bị đau khi mang bầu vào những tháng cuối của thai kỳ. Tôi cũng đã đi xét nghiệm kiểm tra đô loãng xương nhưng không có vấn đề gì. Bác sĩ cho tôi hỏi đây là hiện tượng đau do có vấn đề về xương hay do các bệnh nội khoa khác ạ? Cảm ơn các bác sĩ nhiều. (Tran Ngoc Lan, 42 tuổi)

- BS Hùng: Chào Ngọc Lan! Ở tuổi 42 sẽ xuất hiện những vấn đề bệnh lý ở xương khớp, xin chúc mừng bạn là chưa bị loãng xương. Vấn đề đau thắt lưng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như thấp khớp, thoái hóa, lồi đĩa đệm, thoát vị đĩa đệm... Bạn không cho biết cơn đau có lan xuống chân hay không, nếu chỉ đau ở vùng thắt lưng có lẽ rơi vào trường hợp bị thấp khớp hay thoái hóa khớp vùng thắt lưng. Đây là bệnh lý rất phổ biến, bạn nên đi khám bệnh để được điều trị sớm, tránh những biến chứng như lồi và thoát vị đĩa đệm nặng nề có thể xảy ra. Khi khám bệnh, các bác sĩ sẽ loại trừ nhưng vấn đề đau lưng do các bệnh nội khoa khác, nên bạn cứ yên tâm.

- Tôi nghe nói càng lớn tuổi chu kỳ kinh nguyệt càng thưa. Nhưng ở tôi lại ngược lại, chu kỳ kinh nguyệt của tôi rất đều nhưng càng ngày càng dày, 2 năm nay chu kỳ của tôi chỉ có 22-23 ngày, nhưng vẫn rất đều đặn (mỗi lần vẫn chỉ ra từ 3 đến 4 ngày). Xin BS cho biết như vậy có gọi là rong kinh không? Ngoài ra trong 1 chu kỳ ngày đầu tiên tôi lại ra máu sẫm màu và khô, vậy tôi có bất thường không? (Song Ngư, 42 tuổi)

- BS Thủy: Chị 42 tuổi, vòng kinh của chị 22-23 ngày nhưng vẫn đều đặn là vòng kinh ngắn theo khoa học chứ không phải là rong kinh. Máu sẫm màu và khô là do kinh ít, thiếu nội tiết tố nên nội mạc tử cung không đầy đủ độ dày để bong tróc gây chảy máu như những lúc hành kinh trước đây. Nguyên nhân có thể do bắt đầu suy buồng trứng, trục trặc của hệ trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng. Đây là quy luật tự nhiên không phải là bệnh lý nhưng sẽ làm ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý.

- Tôi 55 tuổi không lập gia đình, tôi muốn uống Angela, thuốc bồi bổ sức khỏe và sinh lý nữ, nếu tôi uống thuốc này liệu có thay đổi tâm sinh lý của tôi không. Vì tôi không có nhu cầu quan hệ nam, nữ. (Lý Thảo, 55 tuổi)

- BS Hùng: Với độ tuổi 55, bạn đã rơi vào hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh, có nghĩa lượng estrogen trong cơ thể của bạn đã bị suy giảm nhiều và sẽ gây ra nhiều triệu chứng bệnh lý toàn thân, cũng như những trục trặc trong quan hệ tình dục mặc dù bạn không nêu ra. Ở độ tuổi này, bạn sử dụng Angela là hợp lý. Đây là một chế phẩm được chiết xuất từ cây Lepidium Meyenii, có khả năng giúp cho hệ não bộ, tuyến yên, buồng trứng tự tiết ra đầy đủ lượng nội tiết tố estrogen trong cơ thể. Vì đây là nội tiết tố estrogen của chính cơ thể bạn sinh ra, cho nên nó không gây những phản ứng phụ độc hại như các loại estrogen nhân tạo từ bên ngoài đưa vào. Chính vì vậy, hiện nay, Lepidium Meyenii là dược thảo được các chuyên gia lựa chọn trong điều trị hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh. Bạn cứ yên tâm sử dụng. Tuy nhiên, nếu có điều kiện bạn cũng nên đi khám bệnh với các chuyên gia để được theo dõi và tư vấn thêm. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe!

- Vì sao tôi thường xuyên bị viêm phụ khoa mặc dù đã khám và điều trị liên tục? (Đường Thị Minh Hường, 37 tuổi, Hà Tĩnh)

- BS Thủy: Chị thường xuyên bị viêm phụ khoa đã khám và điều trị liên tục nhưng không khỏi. Có thể giải thích bằng 2 nguyên nhân: nguyên nhân thứ nhất do nguồn viêm nhiễm chưa được phát hiện và cắt đứt. Nguồn viêm nhiễm có thể từ cách vệ sinh phụ nữ hàng ngày không phù hợp, hoặc do bạn tình mang đến trong quan hệ tình dục... Nguyên nhân thứ hai có thể là việc chẩn đoán và điều trị chưa hợp lý. Chị nên trở lại các phòng khám chuyên khoa phụ sản tin cậy để khám và điều trị hiệu quả hơn.

- Thưa bác sĩ tôi năm nay 42 tuổi. Xin hỏi bác sĩ , tại sao cứ sau mỗi lần quan hệ vợ chồng xong, nếu ngồi dậy thì đầu tôi đau riết, còn nằm thì không sao. Xin hỏi bác sĩ tôi có bị bệnh gì không? (Nguyễn Thị Hiền, 42 tuổi, Khánh hoà)

- BS Hùng: Trong tình trạng sinh lý bình thường, quá trình giao hợp theo Master and Johnson gồm 4 giai đoạn: giai đoạn khởi đầu, giai đoạn kích thích, giai đoạn cực khoái và giai đoạn giãn lơi. Bạn không cho tôi biết nhức đầu xuất hiện rõ trong giai đoạn nào, hay chỉ xuất hiện sau khi đã hoàn thành cuộc giao hợp. Thường nhức đầu sau khi giao hợp là do vấn đề rối loạn vận mạch ở não. Tình trạng này thường gặp ở những bệnh nhân bị nhức đầu migrain, hoặc nhức đầu do suy nhược thần kinh hay những trạng thái căng thẳng do stress. Tuy nhiên, để loại trừ những bệnh lý thực thể trong não, bạn nên đi khám bệnh để có chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Bạn đừng nên quá lo lắng để ảnh hưởng đến sức khỏe chung, cũng như ảnh hưởng đến hạnh phúc vợ chồng.

- Chào Bác sĩ ! Tôi năm nay 44 tuổi, tôi dùng thuốc ngừa thai hằng ngày đã 16 năm, hiện tôi vẫn dùng. Xin Bác sĩ cho biết như vậy có ảnh hưởng gì đến sức khỏe về sau không? Và khi nào thì tôi nên dừng lại. Hiện tại sức khỏe của tôi vẫn bình thường. Tôi đang bị sỏi thận 2 ly. Bác sĩ khuyên tồi không nên dùng thuốc sủi bọt. Vậy tôi muốn bổ sung canxi cho cơ thể thì tôi nên dùng cách gì? Xin cảm ơn! (Nguyễn Nhật Hạ, 44 tuổi, Đà Nẵng)

- BS Thủy: Mặc dù quan niệm mới hiện nay có thể dùng thuốc ngừa thai đến năm 50 tuổi. Tuy nhiên các nhà khoa học vẫn khuyên các phụ nữ không nên dùng thuốc ngừa thai liên tục trên 5 năm và phải được theo dõi sức khỏe thật chặt chẽ trong quá trình dùng thuốc. Chị nên tạm thời ngưng sử dụng thuốc ngừa thai trong một thời gian từ 3 đến 6 tháng (giai đoạn cửa sổ) để cơ thể nhất là các cơ quan sinh dục nữ có thời gian điều chỉnh các chức năng của mình. Vấn đề bổ sung Canxium không nên sử dụng trước khi đi ngủ bất cứ hình thức nào dù là dạng viên uống hay sủi bọt. Viên sủi bọt có tác dụng nhanh càng dễ gây lắng đọng Canxium gây sỏi thận vào ban đêm khi ngủ. Chị có thể bổ sung Canxium bằng chế độ dinh dưỡng có nhiều Canxium trong thực phẩm hàng ngày, tập luyện thể dục vào buổi sáng có ánh nắng và uống Canxium lúc sáng hoặc trưa.

- Thưa các bác sĩ. Tôi năm nay 55 tuổi. Từ nhiều năm nay tôi thấy rất ngứa ở hai bên mép lớn cửa mình. Ngày nào tôi cũng rửa ráy 2 lần mỗi ngày và vẫn rất ngứa. Xin các bác sĩ cho biết nguyên nhân và cách chữa. Xin cám ơn các bác sĩ. Chúc các bác sĩ mạnh khỏe và mãi mãi là những "TỪ MẪU" của chúng tôi! (Ngoc Anh, 55 tuổi, Ha noi)

- BS Thủy: Trước hết xin cám ơn câu chúc của Chị. Ở lứa tuổi của chị là đã vào giai đoạn mãn kinh. Giai đoạn này niêm mạc vùng kín bị khô teo, nên phụ nữ thường bị viêm âm hộ âm đạo nội tiết mà không phải do vi trùng. Chị càng vệ sinh kỹ lưỡng bằng việc rửa với các chất sát trùng sẽ càng làm cho tình trạng ngứa do viêm nhiễm xấu hơn. Chị nên đến các phòng khám mãn kinh và tiền mãn kinh để được hướng dẫn cách điều trị phù hợp. Tuy nhiên chị có thể dùng các loại thảo dược có tính chất như nội tiết tố mà có tác dụng hỗ trợ làm giảm triệu chứng ngứa, viêm nhiễm nội tiết và không gây tác dụng phụ.

- Vợ tôi 46 tuổi, chưa bị các triệu chứng tiền mãn kinh như bốc hỏa, cáu gắt, khô da... Nhưng dạo gần đây có biểu hiện thiếu ham muốn tình dục, không còn nhanh chóng "hòa nhập", "hưởng ứng nhiệt tình" khi vào cuộc như trước đây nữa. Luôn phải có sự "trợ giúp" tích cực của chồng mới leo lên được "đỉnh Olympia". Vậy có thuốc nào giúp cho vợ tôi trở lại "tích cực" hay là bớt "thụ động" hơn trong các cuộc giao ban định kỳ hàng tuần được hay không? (Nguyen Son, 48 tuổi)

- BS Hùng: Xin chúc mừng vợ của bạn 46 tuổi mà chưa có các triệu chứng của tiền mãn kinh rõ như bốc hỏa, cáu gắt... Tuy nhiên, ở độ tuổi này, lượng estrogen trong cơ thể người phụ nữ không ít thì nhiều cũng bị suy giảm, và chuyện giảm ham muốn và chậm "hòa nhập" trong quan hệ vợ chồng ở người nữ rất phổ biến. Vai trò làm chồng của bạn cực kỳ quan trọng, bạn phải có kiến thức về vấn đề này để tích cực và kéo dài hơn nữa khúc dạo đầu. Nếu bạn làm tốt vấn đề này một cách rất tinh tế, tràn đầy yêu thương thì những hưng phấn trong quan hệ tình dục của người vợ sẽ phục hồi trở lại tròn đầy và sung mãn. Bạn nói rằng bạn đã trợ giúp "tích cực" cho vợ để leo lên được đỉnh Olympia thì tôi xin ngợi khen bạn là một người chồng rất tuyệt vời. Tuy nhiên, theo tôi, ở độ tuổi này, người phụ nữ cần phải được dinh dưỡng một cách hợp lý, tập luyện cơ thể điều đặn và nên sử dụng thêm phức hợp các loại thảo dược như Lepidium Meyenii, Blackcorh, Dong quay... để giúp cho cơ thể tự phục hồi lại lượng estrogen thì sức khỏe chung, cũng giống như sức khỏe tình dục của vợ bạn sẽ tròn đầy sung mãn, với những điểm nhấn thăng hoa của nó.

- Cháu năm nay 25 tuổi. Đã lập gia đình và mới sinh con được 5 tháng. Cháu sinh mổ. Khi mổ lấy thai thì bác sĩ phát hiện cháu bị u nang buồng trứng và đã cắt luôn. Cháu muốn hỏi bác sĩ là u nang này cắt xong liệu có nguy cơ mọc lại không? Cháu cũng bị nấm cadida, hiện tại rất ngứa và mỗi lần quan hệ có cảm giác đau rát. Bác sĩ có thể tư vấn cho cháu nên dùng thuốc gì trong trường hợp cháu đang nuôi con nhỏ và chồng cháu có phải dùng thuốc gì không? Xin cảm ơn bác sĩ rất nhiều. (Trần Huyền, 25 tuổi, Lào Cai)

- BS Thủy: Vấn đề u nang buồng trứng đã được chứng minh khoa học là có tỷ lệ tái phát. Sự tái phát có thể tại buồng trứng đã được bóc u nang hoặc tái phát ở buồng trứng bên kia nếu đã cắt một buồng trứng. Tuy nhiên em đừng quá lo lắng vì lo lắng không giải quyết được vấn đề mà nên kiểm tra phụ khoa định kỳ hàng năm để theo dõi buồng trứng của mình. Vì tỷ lệ tái phát không cao. Khi đang điều trị nấm, em không nên quan hệ tình dục. Nấm rất dễ bị tái phát nếu điều trị không đúng liều lượng, thời gian. Nấm Candida phải được điều trị đặc hiệu bằng các loại thuốc chuyên biệt có chỉ định của bác sĩ.

- Gần đây quan hệ vợ chồng xong tôi hay bị mệt, dù một tuần có 4 lần thôi. Theo bác sĩ có nên giảm cường độ không? (Trần Duy Hải, 41 tuổi, Ngô Quyền)

- BS Hùng: Chào Duy Hải! Bạn đã 41 tuổi và quan hệ vợ chồng một tuần 4 lần, theo tôi là hơi nhiều. Vì theo quy luật số 9 được đặt ra bởi nhiều chuyên gia thì 9 nhân 4 (số tuổi) bằng 36. Như vậy, tần suất quan hệ vợ chồng hợp lý là 6 lần trong 3 tuần. Có nghĩa là trung bình 1 tuần bạn chỉ quan hệ 2 lần, cho nên theo tôi bạn nên giảm tần suất quan hệ vợ chồng theo đúng với quy luật số 9 nêu trên thì hy vọng rằng bạn sẽ duy trì được sức khỏe tốt, không có cảm giác mệt mỏi sau khi quan hệ với vợ. Chúc bạn thành công!

- Tôi năm nay 42 tuổi rất muốn chăm sóc sức khỏe của bản thân bằng y học cổ truyền, nên xin BS Lê Hùng cho lời khuyên và đặc biệt xin BS giới thiệu 1 vài loại thảo mộc có tính năng bảo vệ sức khoẻ làm đẹp cho phụ nữ mà có thể dùng làm thực phẩm ăn hàng ngày. Câu thứ 2 xin hỏi BS Lê Hùng, kinh nguyệt của tôi rất đều nhưng mỗi khi có đều đau bụng, tôi uống viên cao ích mẫu có tốt không và nên uống như thế nào (Nguyễn Thị Thu Trang, 42 tuổi)

- BS Hùng: Bạn năm nay 42 tuổi là đã rơi vào độ tuổi có khả năng tiền mãn kinh. Giai đoạn này, y học cổ truyền thường chẩn đoán là thận âm hư, thận dương hư, thận âm dương lưỡng hư, can hỏa vượng... Nếu bạn muốn điều trị chính xác thì phải được chẩn đoán theo y học cổ truyền. Tuy nhiên, có một số loại dược thảo của y học cổ truyền được sử dụng trong giai đoạn này như nhân sâm, lộc nhung, hải mã, yến sào..., một số loại dược thảo có thể sử dụng trong các món ăn bài thuốc như đương quy, đãng sâm, đỗ trọng, đông trùng hạ thảo, dâm dương hoắc, bá kích... có tác dụng bổ thận. Tuy nhiên, khi sử dụng những loại dược thảo trên lâu dài, bạn cần phải hỏi ý kiến của thầy thuốc chuyên khoa y học cổ truyền. Hiện nay, có 1 số loại dược thảo được bào chế dưới dạng tinh chất, chỉ cần dùng 1 viên 1 ngày, rất tiện lợi cho người sử dụng, có tác dụng tốt trong giai đoạn tiền mãn kinh mà không có tác dụng độc hại.

Kinh nguyệt của bạn đều đặn là rất tốt, ở độ tuổi này, chuyện đau bụng trong kỳ kinh nếu không do những bệnh lý thực thể thì không có gì đáng lo ngại. Ích mẫu là một loại dược thảo của y học cổ truyền, có tác dụng đều hòa kinh nguyệt và những rối loạn cơ năng trong kỳ kinh là rất tốt. Bạn cứ yên tâm sử dụng.

- Sau tuổi 40 tôi thấy sức khỏe bắt đầu xuống cấp. Nhu cầu vợ chồng cũng giảm sút. Hiện tôi đang mất ngủ triền miên. Xin chuyên gia tư vấn hướng dẫn giúp tôi các biện pháp (dinh dưỡng, tập thể dục, uống thuốc...) cải thiện các vấn đề trên. (Mỹ Khanh, 42 tuổi, Quận HBT)

- BS Thủy: Sau 40 tuổi, sức khỏe bắt đầu xuống cấp, quan hệ vợ chồng giảm sút là một quy luật tự nhiên mà con người ai cũng phải trải qua. Giai đoạn này, trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng suy yếu ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể về sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý. Vì vậy nhu cầu vợ chồng giảm sút và mất ngủ triền miên của bạn cũng nằm trong quy luật đó. Tuy nhiên bạn đừng quá lo lắng vì đã có nhiều biện pháp khắc phục hiệu quả. Cụ thể như:

Về lối sống: thường xuyên tập luyện thể dục phù hợp như đi bộ, bơi lội, khiêu vũ,... là phương pháp tốt để giữ vững và duy trì sức khỏe cho bộ xương cơ thể.

Về dinh dưỡng: ăn nhiều rau, trái cây, hạn chế đường mỡ, chất béo... là cách giúp cho hệ tim mạch hoạt động tốt.

Về thuốc men: hiện nay các nhà khoa học đang có khuynh hướng tìm về thiên nhiên, sử dụng các loại thảo dược phù hợp bổ dưỡng cho sức khỏe hơn là các loại thuốc tổng hợp từ hoạt chất...

Về phương diện chăm sóc sức khỏe phụ nữ sau tuổi 40, hiện nay có loại thảo dược có tác dụng hỗ trợ hoạt động hệ trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng, giúp bạn vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng.

- Kính chào BS! Xin BS tư vấn giúp tôi dùng biện pháp tránh thai. Dùng bao thì chồng không muốn. Đặt vòng chữ T không ưa, da của tôi bị nám nhiều(Ngo Thị Hường, 40 tuổi, Thiêụ hoá)

- BS Thủy: Chị có thể sử dụng thuốc ngừa thai loại thế hệ mới sẽ không làm gây nám da. Ngoài ra có thể sử dụng phương pháp giao hợp theo ngày kinh, xuất tinh ngoài âm đạo. Còn nếu chị không muốn có con nữa chị có thể đi đình sản bằng tiểu phẫu thuật là phương pháp an toàn nhất và không có tác dụng phụ.

- Toi toi nam nay 40 tuoi. Nam 25 tuoi bi u nang buong trung va cat mot ben buong trung, hien nay moi khi gan chong toi khong co hung thu rat kho chiu va so nhung voi nguoi khac thi khong nhu vay. Toi xin hoi viec cat mot buong trung co lam giam noi tiet to hay khong, da toi bat dau sam va nhan, toi phai lam the nao va uong thuoc gi? Xin cam on bac si (Nguyen Thi Nnan, 40 tuổi, Quan 8)

- BS Thủy: Dù chỉ cắt bỏ một bên buồng trứng, sự thiếu hụt nội tiết tố vẫn có thể xảy ra, và bạn đang có hiện tượng suy yếu trục võ não - tuyến yên - buồng trứng mà chủ yếu là tại buồng trứng. Quan hệ tình dục không có hứng thú và thay đổi màu sắc da là những dấu hiệu biểu hiện của sự suy yếu này. Hiện nay, bạn có thể sử dụng thảo dược để hỗ trợ sự hoạt động của trục võ não - tuyến yên - buồng trứng, khắc phục được tình trạng giảm ham muốn và sắc thái của dáng vóc, làn da.

- Hai bác sĩ vui lòng cho tôi hỏi, tôi năm nay 26 tuổi, trước có người yêu tôi và người yêu thỉnh thoảng có quan hệ, nay tôi độc thân và thường xuyên có hành vi thủ dâm (mỗi ngày 1 lần) như vậy có hại cho sức khỏe không, tôi nên làm gì để bỏ nếu chưa tìm được bạn gái. Mong bác sĩ chỉ giúp (Duy Hùng, 26 tuổi, Hoàng Mai, Hà Nội)

- BS Hùng: Theo Y học cổ truyền, quan hệ tình dục chính thống là một sự hài hòa giữa âm và dương. Nếu người phụ nữ thủ dâm thì cô âm và người đàn ông thủ dâm thì cô dương. Hiện tượng cô dương và cô âm đều không tốt cho sức khỏe về thể chất cũng như tinh thần. Nếu hiện tượng thủ dâm được thực hiện với tần suất thấp vài tháng 1 lần thì không sao.

Tuy nhiên, sự thỏa mãn ham muốn tình dục là một khao khát rất lớn, chính vì vậy, nếu không có kiến thức, người ta sẽ nghiện thủ dâm. Theo tôi, bạn đã thuộc vào diện này. Không biết bạn đã làm như vậy trong bao nhiêu năm, với độ tuổi 26, thủ dâm tiến hành 1 ngày 1 lần là quá nhiều. Hiện tượng xuất tinh nhiều và kéo dài như vậy theo y học cổ truyền sẽ làm cho "tinh khô tủy kiệt" và sẽ đưa đền suy sụp sức khỏe chung cũng như rối loạn ở nhiều cơ quan tạng phủ, đặc biệt sẽ ảnh hưởng đến bản lĩnh đàn ông và gây ra những rối loạn về đời sống tình dục về sau như: xuất tinh sớm, rối loạn cương.

Tôi thành thật khuyên bạn nên tập luyện thể dục thể thao, đam mê một môn nghệ thuật nào đó như âm nhạc, thi ca, hội họa... Nói tóm lại, bạn nên tìm một thú vui nào đó để quên đi sự ham muốn tình dục, mà sự ham muốn này sẽ dẫn đến hành vi thủ dâm hàng ngày. Chúc bạn thành công!

- Xin các chuyên gia cho hỏi ở tuổi nào thì hết khả năng sinh con và sinh con tốt. Chân thành cảm ơn (Nguyễn Kim Dung, 42 tuổi, Q3, TP.HCM)

- BS Thủy: Tuổi sinh sản được định nghĩa theo khoa học là từ 15 đến 49 tuổi. Tuy nhiên lứa tuổi để sinh con dễ dàng và đứa bé được phát triển toàn diện sau khi sinh ra là lứa tuổi từ 20 đến 30 tuổi. Sau 30 tuổi, khả năng thụ thai sẽ giảm đi vì buồng trứng bắt đầu giảm khả năng phóng thích noãn. Sau 35 tuổi thai nhi dễ bị dị tật dị dạng vì các nang noãn kém chất lượng.

- Chào bác sĩ, tôi năm nay 42 tuổi khi bị hành kinh hay đau bụng, có người nói khi sạch nên quan hệ nhiều với chồng vì tinh trùng rất tốt cho sức khỏe có đúng không ạ. (Nguyễn Thị Hằng, 42 tuổi, Ba Đình - Hà Nội)

- BS Hùng: Đau bụng trong chu kỳ kinh nguyệt nếu đã đi khám bệnh mà không phát hiện bất cứ triệu chứng thực thể nào cần phải điều trị đặc hiệu thì có thể sống chung với triệu chứng đau bụng này nếu nó không xảy ra quá nặng nề. Trong trường hợp đau dữ dội, không chịu được, bạn có thể dùng một số thuốc giảm đau thông thường. Cơn đau thường lành tính và biến mất theo chu kỳ kinh nguyệt. Chuyện quan hệ vợ chồng nếu được tiến hành với tần suất hợp lý có nghĩa là phù hợp với sức khỏe của cả hai vợ chồng thì bạn cứ giữ tần suất như vậy là tốt.

Một cách để đánh giá tần suất quan hệ vợ chồng như thế nào là đủ, có nghĩa sau khi quan hệ tối hôm nay, sáng hôm sau cả hai vợ chồng đều thấy khoan khoái, vui tươi, yêu đời và sức khỏe sung mãn. Bởi vì trong quá trình quan hệ tình dục sẽ giúp cho cơ thể sản sinh ra rất nhiều nội tiết tố có lợi, đặc biệt là morphin nội sinh. Cho nên nó sẽ tăng cường chức năng và sự hoạt động của toàn bộ các cơ quan tạng phủ.

- Tôi 53 tuổi đã hết kinh từ 45 tuổi. Tôi hay bị nóng lạnh về đêm, da bị khô và chảy sệ, trí nhớ bị giảm sút nhiều. Tôi xin hỏi bác sĩ cần phải uống thuốc gì để cải thiện tình hình hiện nay. (Nguyen Mai Phuong, 53 tuổi, Bach khoa Ha noi)

- BS Thủy: Chị đang ở giai đoạn mãn kinh và sau mãn kinh. Với các triệu chứng mà chị đang có thì chị có thể đang bị rối loạn mãn kinh và suy yếu của trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng. Sự suy yếu này ảnh hưởng đến sức khỏe làm giảm sút trí nhớ... ảnh hưởng đến sắc đẹp làm da bị khô và chảy xệ... ảnh hưởng đến sinh lý làm khô teo âm đạo, giảm ham muốn tình dục khó đạt cực khoái nếu chị còn sinh hoạt tình dục.

Để nâng cao chất lượng sống, làm giảm và mất đi các dấu hiệu mà chị đang có thì chị nên có lối sống năng động tích cực, thường xuyên tập thể dục, chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế đường, mỡ, chất béo và sử dụng dược thảo thiên nhiên.

- Sau 40 tuổi thì ăn gì, uống gì và làm thế nào để duy trì sắc đẹp và làn sa tươi sáng, chống lão hóa và nhăn (Ha Nguyen, 41 tuổi, Hanoi).

- BS Thủy: Sau 40 tuổi, có sự suy giảm chức năng hoạt động của hệ trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng làm ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý. Để đảm bảo chất lượng cuộc sống ở lứa tuổi này, có thể áp dụng công thức này đã được khuyến cáo của Hiệp Hội Mãn Kinh Châu Á Thái Binh Dương:

Mãn kinh = Thảo dược + Lối sống + Dinh dưỡng

Lối sống: tích cực năng động: tập thể dục thể thao rèn luyện cơ thể như đi bộ, bơi lội, tham gia sinh hoạt cộng đồng như khiêu vũ, yoga,...để đời sống tinh thần phong phú, vui tươi.

Dinh dưỡng phù hợp: sử dụng nhiều thực phẩm từ thiên nhiên như: rau, trái cây, đạm thực vật, ăn cá nhiều hơn thịt. Hạn chế sử dụng muối, đường, mỡ, chất béo từ động vật.

Thảo dược: sử dụng các loại thảo dược hỗ trợ hoạt động của trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng, giúp duy trì sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý.

- BS Hùng: Theo quan niệm của Phương Đông, người phụ nữ rất bận rộn, vừa phải chăm lo cho gia đình, hy sinh cho chồng con, rồi phải làm việc ở cơ quan, xã hội. Vì quá bận rộn như vậy, nên người phụ nữ quên chăm sóc cho bản thân mình. Đây là một quan niệm rất sai lầm.

Theo tôi, người phụ nữ phải chú ý và chăm sóc đến bản thân mình nhiều hơn nữa. Đầu tiên, phải có kiến thức rõ về tâm sinh lý và những rối loạn bệnh lý của cơ thề mình theo từng độ tuổi để có thể phòng và điều trị bệnh từ rất sớm. Nên tập luyện cơ thể, chúng ta phải biết rằng con người có 2 phần, phần thể chất và phần tinh thần, cho nên phải tập luyện thể dục thể thao cho phần thể chất và phải tập luyện thư giãn thiên định để làm tinh thần mạnh lên.

Phải thay đổi lối sống sao cho làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tránh bớt stress. Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, khi lớn tuổi, nên ăn nhiều trái cây, rau, củ, quả... Ăn nhiều cá, giảm bớt ăn thịt (đặc biệt là các loại thịt đỏ), uống thêm đầy đủ các vitamin như vitamin nhóm B, C, A, D, E... Canxi, magiê, kẽm...

Tránh những thói quen xấu như uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá, làm việc quá sức... Và cuối cùng, nên bổ sung thêm 1 số dược thảo.

Nhân dịp 8/3 sắp đến, tôi xin chúc phái đẹp luôn luôn giữ được sức khỏe, nhan sắc và hương lửa mặn nồng trong hạnh phúc gia đình dài lâu!

Theo Đời sống